75. rocznica deportacji kwietniowych
13 kwietnia 2015
Prezentujemy Państwu fragment bazy danych opracowywanej na podstawie akt Państwowego Urzędu Repatriacyjnego Powiatowego Oddziału w Białymstoku z lat 1945-1950 (zespół numer 95). W aktach tych znalazły się 2 szczególnie interesujące jednostki aktowe (sygn. 84 i 86), w których – odnotowując osoby powracające do Polski – umieszczono rubrykę (są to jednostki sporządzone w formie tabelarycznych wykazów) „Czy sam wyjechał/czy został wywieziony” (!), co – w kontekście „poprawności” władz PRL względem wschodniego sąsiada i ówczesnych prób, nazwijmy to, wybielania niektórych aspektów wspólnej historii – jest zapisem niemal sensacyjnym. Dodatkowo, zastosowanie tych konkretnie sformułowań, umożliwiło opracowanie dokładnego spisu mieszkańców Białegostoku przymusowo wywiezionych w latach 1939-1945 na Wschód. Nie jest to oczywiście pełna lista, a jedynie wycinek – niestety na tyle tylko pozwalają obecnie posiadane przez nas informacje – niemniej wycinek bardzo konkretny, bo zawierający nazwiska blisko 1200 Białostoczan (kilka przypadków odnosi się do mieszkańców Fast i Starosielc), według przedmiotowych akt, deportowanych przez władze sowieckie.
Dnia 12 maja 2015 roku przypada 80-ta rocznica śmierci Marszałka Józefa Piłsudskiego. Przygotowaliśmy wystawę poświęconą tym doniosłym wydarzeniom. Poniżej znajdziecie Państwo informacje o śmierci Marszałka, szczegółowy opis pogrzebu, a także sporą liczbę zdjęć i dokumentów dotyczących organizowanych uroczystości. Wśród nich znaleźć można m.in. kopię ostatniej woli Marszałka, zawierającą wskazówki dotyczące jego pochówku, materiały z przygotowań sarkofagu do złożenia w nim trumny, opis krypty, korespondencję między abp A. Sapiehą, a Wydziałem Wykonawczym Naczelnego Komitetu Uczczenia Pamięci Marszałka Józefa Piłsudskiego w sprawie przenosin trumny z krypty św. Leonarda do krypty pod Wieżą Srebrnych Dzwonów, których różnica zdań przerodziła się w obiegający cały kraj tzw. „konflikt wawelski”, reakcję prasy polskiej, zagranicznej i społeczeństwa (również Podlasia) na śmierć Marszałka. Większość materiałów pozyskaliśmy dzięki Narodowemu Archiwum Cyfrowemu w Warszawie oraz Józef Pilsudski Insitute of America w Nowym Jorku, za co serdecznie dziękujemy.
W związku z przypadającym na 9 czerwca Międzynarodowym Dniem Archiwów, w najbliższy wtorek (tj. 09.06.2015 r.), Archiwum Państwowe w Białymstoku organizuje tzw. dzień otwarty. Wszyscy zainteresowani, którzy pojawią się między 8:00, a 15:00 w naszej siedzibie przy Rynku Kościuszki 4, będą mogli wziąć udział w specjalnych prelekcjach i warsztatach, uzyskać informacje dotyczące poszukiwań genealogicznych, zasad tworzenia tzw. „drzewa rodziny”, itp. Organizowane zajęcia dotyczyć będą przede wszystkim Archiwum Państwowego, jego działalności oraz najciekawszych archiwaliów z zasobu. Dodatkowo odwiedzający będą mogli zapoznać się z ostatnimi, przygotowanymi przez Archiwum wystawami: „25-lecie odrodzonego samorządu w Białymstoku” (przed budynkiem), „Historia białostockich „Kontrastów” 1965-1990” (wewnątrz budynku), a także otrzymać bezpłatne katalogi promujące wymienione wystawy. Zapraszamy!
Noc Muzeów, 17.05.2014