Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce. Zamknij Zamknij

ŁOMŻYŃSKI ŚLAD W BIOGRAFII PRYMASA TYSIĄCLECIA KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO

120. lat temu, 3 sierpnia 1901 roku w Zuzeli, na terenie ówczesnej Guberni Łomżyńskiej, jako drugie dziecko miejscowego organisty Stanisława Wyszyńskiego i jego żony Julianny z domu Karp, urodził się przyszyły Prymas Polski, kardynał Stefan Wyszyński. Rodzice jego pobrali się 2 lata wcześniej w kościele parafialnym w pobliskiej Prostyni, gdzie Stanisław Wyszyński pracował jako organista. Po ślubie zamieszkali w Zuzeli, gdzie ojciec Prymasa podjął obowiązki organisty. W Zuzeli urodziła się czwórka rodzeństwa kardynała – starsza siostra Anastazja (1900) oraz młodsze rodzeństwo, siostry – Stanisława Genowefa (1903) i Janina Apolonia (1905) oraz brat Wacław Leon (1908). Tu też młody Stefan rozpoczyna naukę w miejscowej szkole powszechnej. W 1910 rodzina przeniosła się do Andrzejewa, gdzie ojciec rodziny podejmuje pracę organisty, a syn kontynuuje naukę od trzeciej klasy szkoły podstawowej. Początki zamieszkania w Andrzejewie wiążą się z rodzinną tragedią. Po porodzie najmłodszej córki Zofii Jadwigi, w wieku zaledwie 32 lat, umiera matka Prymasa Julia Wyszyńska, a wkrótce po niej umiera też i nowonarodzone dziecko. W 1911 roku Stanisław Wyszyński żeni się ponownie,  z Eugenią Godlewską. Ze związku tego rodzi się dwójka dzieci: córka Marcelina Julia (ur.1913) i syn Tadeusz Piotr (ur.1917). 

Po ukończeniu miejscowej szkoły Stefan Wyszyński kontynuuje dalszą naukę, początkowo w latach 1912–1915 w gimnazjum im. Wojciecha Górskiego w Warszawie, a następnie, w latach 1915-1917, w Prywatnej Siedmioklasowej Szkole Handlowej Męskiej w Łomży. Szkoła ta od początku roku szkolnego 1916/1917 przekształcona została w 8. klasowe Gimnazjum Polskie w Łomży, stąd drugi rok nauki  przypadł na Gimnazjum w Łomży. Wprawdzie biografowie Prymasa piszą, że uczył się on w Gimnazjum Męskim im. Piotra Skargi w Łomży, ale jest to niemożliwe, gdyż Gimnazjum to powstało dopiero pod koniec 1918 roku.

Budynek na rogu ulic Dwornej i Sadowej, w którym mieściła się Szkoła istnieje nadal i znajduje się w pobliżu łomżyńskiej katedry. W tym czasie Wyszyński mieszkał na stancji u jednego z profesorów swojej szkoły Kazimierza Kęsickiego, na ulicy Krzywe Koło nieopodal klasztoru ojców kapucynów. W swoich „Zapiskach milenijnych” pod datą 7 sierpnia 1966 roku, Łomża, tak wspomina ten okres „Po wieczerzy odwiedziłem klasztor Ojców Kapucynów, piękny ogród z tarasami, do którego zaglądaliśmy nieraz przez parkan, jako sąsiedzi ze stancji prof. K. Kęsickiego na Krzywym Kole, w sąsiedniej posesji. Odnowiłem stare wspomnienia z lat 1915-1917, gdy przez dwa lata byłem w gimnazjum łomżyński, przed wstąpieniem do Liceum Piusa X we Włocławku”.

Na ziemię łomżyńską, bo zarówno Zuzela jak i Andrzejewo, znajdowały się w Guberni Łomżyńskiej, w latach 1975-1998 w województwie łomżyńskim, a nadal znajdują się w Diecezji Łomżyńskiej, przypadło dzieciństwo i wczesna młodość Prymasa. To podobno podczas pobytu w Łomży oświadczył ojcu, że zamierza zostać księdzem. Często cytowane są słowa Prymasa wypowiedziane w czasie pobytu w Łomży „Jestem synem tej ziemi, tu kształtowało się moje kapłańskie powołanie”.

W czasie pełnienia funkcji biskupa warszawskiego i prymasa kardynał Wyszyński przebywał oficjalnie w Łomży przynajmniej dwukrotnie, tj. 6-7 sierpnia 1966 roku na obchodach milenijnych chrztu Polski oraz 6 września 1975 roku na sesji naukowej z okazji 50. rocznicy powstania Diecezji Łomżyńskiej, która odbyła się w budynku Wyższego Seminarium Duchownego w Łomży. Znacznie częściej bywał w miejscu swojego urodzenia Zuzeli oraz Andrzejewie, miejscu grobu matki. W Zuzeli w budynku starej szkoły znajduje się Muzeum lat dziecięcych Prymasa Tysiąclecia, przed katedrą w Łomży jego pomnik.

 

Metryczka

Metryczka
Wytworzono:2021-08-03 10:01przez:
Opublikowano:2021-08-03 00:00przez: Jarosław Jasiński
Zmodyfikowano:2021-08-03 11:15przez: Jarosław Jasiński
Podmiot udostępniający:
Odwiedziny:7018

Rejestr zmian

  • [2021-08-03 11:15:29]Jarosław Jasiński02.08.2021
  • [2021-08-03 11:12:50]Jarosław Jasiński02.08.2021
  • [2021-08-03 11:01:53]Jarosław Jasiński02.08.2021
  • [2021-08-03 11:00:08]Jarosław Jasiński03.08.2021
  • [2021-08-03 10:36:49]Jarosław Jasiński0-3.08.2021
  • [2021-08-03 10:31:23]Jarosław Jasiński03.08.2021
  • [2021-08-03 10:12:58]Jarosław Jasiński03.08.2021
  • [2021-08-03 10:02:52]Jarosław Jasiński03.08.2021
  • [2021-08-03 10:01:51]Jarosław Jasiński03.08.2021
  • [2021-08-03 09:58:23]Jarosław Jasiński03.08.2021